Công nhân là gì? 3 quy định cơ bản trong hợp đồng lao động công nhân cần biết

Công nhân là một thuật ngữ vốn đã quá quen thuộc hiện nay. Vậy bạn có thể giải thích cụ thể “Công nhân là gì?” - Công việc của công nhân là gì? - Mức lương/ Thu nhập của công nhân ra sao? - Có những quy định cơ bản nào trong hợp đồng lao động công nhân cần biết?... Hãy cùng Vieclamnhamay.vn tìm hiểu điều này.

Hầu hết các vị trí giản đơn trong nhà máy, khu công nghiệp gọi là công nhân trong khi cũng đảm nhận các nhiệm vụ không quá phức tạp trong nhà hàng, khách sạn lại không được gọi tương tự. Phải chăng, định nghĩa công nhân là gì có khác biệt?

►Công nhân là gì?

Công nhân (trong tiếng Anh là Worker) là người lao động phổ thông, làm việc chủ yếu bằng chân tay, bán sức để kiếm tiền, thường đảm nhận những công việc đơn giản, có phần lặp đi lặp lại như khai thác - sản xuất - gia công - lắp ráp sản phẩm - vận hành máy… trong các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất, khu công nghiệp. Tùy theo lĩnh vực làm việc mà tên gọi công nhân cũng được gắn liền với tên ngành nghề như: công nhân khai thác than, công nhân may, công nhân da giày, công nhân lắp ráp linh kiện điện tử, công nhân vận hành máy CNC, công nhân xây dựng, công nhân đóng gói hàng…

►Ai thường làm công nhân?

Thông thường, xã hội mặc định những người không có bằng cấp, trình độ học vấn thấp, không thể tìm được công việc tốt hơn sẽ chọn làm công nhân để sống. Điều này không sai nhưng chưa đúng. Bởi, ai cũng có thể làm những công việc đó, nếu có nhu cầu và đáp ứng được yêu cầu công việc được giao. Hiện nay, khá nhiều bạn trẻ mới ra trường, lao động trung niên mất việc làm khó xin việc mới, người sở hữu bằng đại học/ cao đẳng... cũng chọn làm công nhân; vì nhiều nguyên do khác nhau. Do đó, không thể quy chụp công việc và vị trí này là thấp kém mà thiếu đi sự tôn trọng họ.

►Công việc của công nhân là gì?

Như đã trình bày qua ở mục "công nhân là gì?", công việc của vị trí này thường giản đơn và có tính lặp lại. Hiện có rất nhiều vị trí công việc tuyển công nhân ở đa dạng ngành nghề, lĩnh vực. Trên Vieclamnhamay.vn - website việc làm chuyên ngành nhà máy, khu công nghiệp lớn nhất Việt Nam đăng tuyển:​

- Công nhân vận hành máy

- Công nhân may

- Công nhân da giày

- Công nhân sản xuất

- Công nhân lắp ráp linh kiện điện tử

- Công nhân đóng gói hàng hóa

- Công nhân bộ phận chế tạo

- Công nhân môi trường

- Công nhân soạn hàng

- ...

Không cần bằng cấp, trình độ, không yêu cầu kinh nghiệm, công việc công nhân rộng cửa chào đón những lao động siêng năng, chịu khó, có trách nhiệm và cầu tiến trong công việc.

►Mức lương và chế độ đãi ngộ của công nhân ra sao?

Đừng nghĩ làm công nhân lương thấp, bởi công việc này đôi khi đem lại thu nhập hàng chục triệu đồng cho nhiều người. Tùy vị trí công việc, khối lượng và hiệu suất làm việc mà lương công nhân được trả có sự khác nhau nhưng nhìn chung dao động trong khoảng 5-8 triệu đồng/ tháng. Đây là mức lương cơ bản, chưa bao gồm tăng ca và các khoản trợ cấp, phụ cấp khác (nếu có).

Một số công nhân tay nghề cao, năng suất vượt trội đăng ký làm việc tính lương theo sản phẩm mình làm được càng cho mức thu nhập hàng tháng cao ngỡ ngàng. 

Rồi tăng ca thường xuyên nên tiền công cũng được cộng lên không ít. 

Chưa kể các khoản thưởng năng suất, vượt chỉ tiêu, thưởng lễ Tết, trợ cấp nhà trọ, nuôi con nhỏ, xăng xe, chuyên cần, ăn giữa ca mà thu nhập của công nhân cũng thêm tận vài triệu.  

Ngoài ra, công nhân còn được giao kết hợp đồng lao động, được công ty đóng đầy đủ các khoản BHXH theo quy định. Một số nơi còn tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan du lịch, văn nghệ, thể thao, vui chơi giải trí, tiệc thường niên... để gắn kết người lao động, tạo tinh thần thoải mái để họ làm việc đạt năng suất cao và gắn bó lâu dài với công ty.

►3 quy định cơ bản trong hợp đồng lao động công nhân cần biết

Như vừa trình bày trên đây, hầu hết công nhân sau khi trải qua thời gian thử việc, cho kết quả tốt sẽ được giao kết hợp đồng với công ty để đảm bảo quyền lợi. Khi đó, công nhân nên lưu ý 3 quy định cơ bản nhưng quan trọng sau đây:

♦ Thời hạn thử việc

Theo quy định của luật lao động hiện nay, thời gian thử việc đối với người lao động được tính căn cứ vào mức độ phức tạp, tính chất của công việc. Theo đó, thời gian thử việc được quy định cụ thể như sau:

- 60 ngày đối với lao động làm công việc cần trình độ chuyên môn kỹ thuật từ cấp cao đẳng trở lên.

- 30 ngày đối với lao động làm công việc cần trình độ trung cấp trở lên.

- 6 ngày đối với các công việc khác.

Công nhân là lực lượng lao động không cần bằng cấp, mà cần sức khỏe là chủ yếu nên với đối tượng này, người sử dụng lao động chỉ được thử việc 1 lần tối đa 6 ngày rồi nhận vào làm việc chính thức.

Tìm hiểu mức thu nhập của công nhân các doanh nghiệp lớn: Honda - Samsung - LG - Eurowindow...

♦ Mức lương thử việc

Nếu đơn vị sử dụng lao động cho công nhân thử việc 6 ngày thì mức lương của mỗi ngày thử việc đó sẽ được tính ít nhất phải bằng 85% lương chính thức.

Ví dụ với doanh nghiệp trả lương cơ bản chính thức theo thời gian cho công nhân là 4.000.000 đồng/ 26 công, tương ứng tiền lương mỗi ngày làm việc là gần 154.000 đồng. Vậy tiền lương thử việc phải ít nhất là 131.000 đồng/ngày.

Nếu doanh nghiệp nào trả lương thử việc cho thấp hơn mức quy định tối thiểu 85% sẽ bị xử phạt hành chính từ 20 – 75 triệu đồng.

♦ Thời hạn hợp đồng sau khi thử việc

Sau thời gian thử việc, tùy thuộc vào nhu cầu của doanh nghiệp là tuyển lao động làm thời vụ dưới 12 tháng hay công nhân làm lâu dài mà 2 bên tiến hành ký kết hợp đồng lao động.

- Với công nhân làm lâu dài thì sẽ ký kết “hợp đồng xác định thời hạn” (từ 12 tháng đến 36 tháng). Sau khi hết hạn hợp đồng này, nếu tiếp tục làm việc thì hai bên tiến hành ký kết thêm 1 lần hợp đồng xác định thời hạn nữa. Khi hết hạn 2 lần ký hợp đồng này, nếu người lao động tiếp tục làm việc cho doanh nghiệp thì hai bên phải tiến hành ký kết “Hợp đồng không xác định thời hạn”.

- Với công nhân làm việc thời vụ dưới 12 tháng thì hai bên sẽ tiến hành ký kết hợp đồng thời vụ và chỉ được ký tối đa 2 lần liên tiếp. Trong thời gian 30 ngày kể từ khi hết hạn hợp đồng thời vụ, nếu người lao động vẫn làm việc mà doanh nghiệp không thực hiện ký lại hợp đồng mới thì hợp đồng thời vụ đó sẽ tự động chuyển thành hợp đồng không xác định thời hạn.

Những điều cần biết về hợp đồng lao động​

Công nhân tuy là công việc giản đơn nhưng rõ ràng vẫn được nhiều người lựa chọn, thậm chí cho thu nhập ổn định để chi tiêu và để dư. Hiểu công nhân là gì và những thông tin liên quan giúp lao động phổ thông thôi không tự ti về công việc của mình nữa, đồng thời có thêm kiến thức Luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng khi cần.

Ms. Công nhân