Bí kíp giúp bạn phỏng vấn thành công: Hãy nói thẳng, nhưng phải khôn

Chưa bao giờ câu chuyện thất nghiệp của sinh viên mới ra trường lại đáng lo ngại đến như thế, khi thống kê Quý 1/2016 cả nước có tới 225.000 người có trình độ cử nhân, thạc sĩ rơi vào tình trạng thất nghiệp.

Có khá nhiều bạn trẻ khi muốn tìm được việc làm lại chỉ chăm chỉ học cách làm CV sao cho thật là "oách", trả lời phỏng vấn sao cho thật là hay nhưng cái mà nhà tuyển dụng cần nhất lại chính là khả năng làm việc đúng như những gì mà các ứng viên đã tự tin tuyên bố thì các ứng viên lại không có.

Lý do chính khiến cho khá nhiều người hiện nay lâm vào cảnh thất nghiệp, có lẽ chính là việc thiếu năng lực. Sau một thời gian, những nhân sự này sẽ bị đào thải và họ lại đi tiếp tục tìm kiếm việc ở nơi khác. Thời gian hưởng lương của những ứng viên này không là vấn đề mà cái điều tệ hại họ gây ra chính là làm rối loạn thị trường lao động và họ khiến không ít nhà tuyển dụng cảm giác như bị "sập bẫy" và bị mất niềm tin.

Để hiểu được nhiều hơn về vấn đề này, chúng tôi cũng đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đình Thành, Giám đốc tư vấn của Sunshine Holding, đồng sáng lập ra Elite PR School và bà Trần Thị Ngọc Thảo, hiện bà đang công tác tại Phòng Quản lý lao động nước ngoài của một công ty Đa quốc gia tại Việt Nam.

Ông Đình Thành và bà Ngọc Thảo sẽ mang tới cho bạn những gạch đầu dòng thật bổ ích về những thứ quan trọng nhất định các bạn cần phải ghi nhớ từ khi bạn viết đơn xin việc, trả lời phỏng vấn cho đến tận khi bạn bắt đầu thời gian thử việc và cả những kỹ năng để bạn có thể gắn bó lâu dài với công việc.

1. Đừng cố gắng tạo ra một CV đẹp nhưng lại "lệch pha" với năng lực thực sự của các bạn 

Ông Nguyễn Đình Thành đã tâm sự, bản thân ông cũng đã từng gặp khá nhiều ứng viên có CV rất ấn tượng với những kinh nghiệm rất dày dặn, trả lời rất trôi chảy các câu hỏi nhưng đến khi được nhận vào làm việc họ lại không thể hiện tốt. "Chúng tôi thường gọi những người này chính là "thợ phỏng vấn", ông Thành đã nói.

Theo ông Thành, khi đối diện với những ứng viên này, ông thường luôn cân nhắc đến hai yếu tố chính đó là tính khả thi của những việc họ đã làm được và nhìn xem đôi mắt, thái độ phỏng vấn của người đấy thế nào. "Nhìn vào mắt ứng viên thì các nhà tuyển dụng cũng thấy được khá nhiều thông tin thực tế và sự trung thực hay là sự dối trá".

Bên cạnh đó, ông Thành cũng cho biết rằng, một CV tốt ngoài nội dung ra thì cũng nên có được cách thể hiện thật sáng tạo, thiết kế, in trên giấy thật đẹp hoặc là thật độc đáo, thậm chí là bạn có thể in màu. Ảnh tự giới thiệu cũng không phải là một chiếc ảnh thẻ mà nên là ảnh đời thường để có thể thể hiện được phong thái, cá tính của chính người đấy. Tuy nhiên ông cũng đã nhấn mạnh rằng, năng lực tới đâu thì bạn nên thể hiện trong CV tới đó , tránh việc "lệch pha".

Trong khi đấy, bà Thảo lại cho rằng, ngày nay, việc tạo ra được những CV đẹp là không quá khó vì chúng ta hoàn toàn có thể tham khảo đa số mẫu mã trên mạng. "Tuy nhiên, các ứng viên có CV đẹp và trả lời được phỏng vấn hay đôi khi lại không phải là một nhân sự mà nhà tuyển dụng nên chọn. Thực tế, CV và phỏng vấn cũng chỉ là "ngày hẹn hò đầu tiên mà thôi". 

2. Với nhà tuyển dụng, blog hay là trang cá nhân của bạn cũng chính là một kênh tham khảo rất quan trọng

Nếu các bạn đang suy nghĩ rằng trang facebook của mình cũng chỉ đơn giản là một nhật ký ghi lại rất nhiều các sự kiện, tâm trạng hàng ngày của bạn, thì với một số nhà tuyển dụng, facebook của các ứng viên lại chính là kênh tham khảo quan trọng nhất.

Dựa vào tất cả những gì các bạn chia sẻ, bạn quan tâm, cách bạn thể hiện, nhà tuyển dụng cũng sẽ đọc vị được các bạn có phải là một con người thích "nổ", hay là một con người có cá tính riêng, hoặc là các bạn có quá nhàm chán hay không?

"Trong quá trình tiến hành lọc CV, tôi cũng sẽ tìm hiểu các tài khoản mạng xã hội và blog của chính người đó xem khả năng họ thể hiện hay mối quan tâm là gì, trước khi tôi đưa quyết định có phỏng vấn hay không", ông Thành khẳng định.

3. "Tell the truth in a smart way!"

Theo ông Thành, khi bạn trả lời phỏng vấn, nhà tuyển dụng sẽ rất đề cao yếu tố "Tell the truth in a smart way" - có nghĩa là bạn hãy nói thật, nhưng bạn phải khôn! Tức là các bạn hãy lựa lời mà nói sao cho phù hợp với vị trí của mình ứng tuyển, với những người phỏng vấn. "Tất cả những sự cố "gồng mình" đều hoàn toàn có thể dễ dàng nhận ra. Chỉ cần một từ nhỏ bạn dùng sai, nhà chuyên môn cũng hoàn toàn có thể nhận ra người phỏng vấn có trình độ thế nào".

Ông Thành cũng chia sẻ, thực tế, khi đi phỏng vấn, rất nhiều ứng viên thường khẳng định năng lực của mình ở những việc họ vốn không thể nào làm được. "Tôi cũng nghĩ trường hợp này, họ đã đánh cược cả tương lai mình và nếu như làm được thì họ sẽ thắng cược. Rủi ro của những hành động này là rất lớn, nó đòi hỏi bạn phải có được một khả năng thích nghi cực cao. Điều mà bạn chỉ có được sau một thời gian dài luyện tập, có ý thức và có năng khiếu".

Bà Thảo cũng đã phân tích, trong quá trình tiến hành tuyển dụng, nhà tuyển dụng cũng đã chuẩn bị rất kỹ, không kém gì các ứng viên cả. "Thông qua việc "kể" của các ứng viên, nhà tuyển dụng cũng sẽ chọn ra một số cụm đến từ mấu chốt được xem là cao trào của các ứng viên và hỏi thật xoáy vào đấy , nên chỉ cần vài câu hỏi "xoáy" việc các bạn không thể đáp "xoay" sẽ tố cáo chính bạn ngay ".

4. Hãy tận dụng khoảng thời gian thử việc để thử "yêu việc và yêu cả đồng nghiệp"

Theo ông Thành, thời gian thử việc cũng chính là lúc người sử dụng lao động đánh giá người lao động mới ít nhất là trên 3 yếu tố (ASK – Attitude, Skill, and Knowledge): thái độ với các đồng nghiệp, với công việc và với công ty. Kỹ năng làm việc trên thực tế, khả năng chịu đựng được sức ép, khả năng tổ chức được công việc. Yếu tố cuối cùng chính là kiến thức về ngành, về sản phẩm dịch vụ mà mình bán.

"Người tuyển dụng cũng phải có khả năng hòa nhập và làm được việc, dù ở mức độ trung bình. Không thể hiện tốt dù ở 1 trong 3 điểm nói trên là chúng tôi loại. Bạn chỉ cần chú ý đến nhà tuyển dụng lựa chọn được người phù hợp nhất, không phải là người giỏi nhất. Không có gì có thể bảo đảm một bảng điểm tốt sẽ biến bạn thành một nhân viên chuyên nghiệp, làm việc hiệu quả. Trong mắt các nhà tuyển dụng không có trường nào gọi là trường lớn, trường bé, chỉ có người hữu dụng hay không hữu dụng mà thôi. Hãy cho họ thấy bạn có thể làm được những gì".
Còn bà Thảo thì cho rằng, trong công việc, nhất là trong giai đoạn thử việc, nếu như việc được giao là việc hoàn toàn mới với chúng ta, chúng ta có quyền hỏi rõ cấp trên thêm và yêu cầu thêm ngày cần hoàn thành, sếp mong chờ vào kết quả như thế nào, phân tích cho sếp của mình biết về những thuận lợi và bất lợi để có thể đạt được kết quả như sếp đang mong đợi.

Theo bà, các ứng viên bị đánh giá là thiếu năng lực cũng sẽ liên quan đến rất nhiều yếu tố: hòa nhập với văn hóa doanh nghiệp, tác phong làm việc và cả việc các nhân viên có được giao đúng việc hay không. Nếu như các bạn không thể hòa nhập với môi trường mà các bạn đang làm việc, bạn cần cân nhắc xem có thể tiếp tục làm nữa hay không.
Đồng tình với ý kiến này, ông Thành cũng cho rằng, mỗi ngày bạn cũng sẽ ở với những người đồng nghiệp (mà nếu như may mắn thì bạn sẽ trở thành những người bạn mới) từ 8 đến 10 tiếng mỗi ngày. Cho nên bạn hãy làm sao để có thể dành 1/3 thời gian trong ngày với những người mà các bạn không quen biết để có thể thiết lập mối quan hệ cho chính bản thân mình.

"Hãy thể hiện một tác phong chuyên nghiệp: nói là sẽ làm, thực hiện công việc đúng dưỡng chất và hàm lượng, đúng thời hạn. Hãy tìm mọi cách để có thể hoàn thành công việc được giao như thể là mình chính là nhân viên chính thức của công ty, tìm hiểu mọi khía cạnh khác nhau của công việc ấy. Bạn hãy nói "không thể", "không có", hoặc là "không tìm thấy" chỉ khi bạn đã tìm kiếm và thử làm một cách thực sự", ông Thành cũng chia sẻ.

5. Cân nhắc thật về việc ra đi khi bạn chưa gắn bó với công ty đó đủ 2 năm

Theo ông Thành, một người thường sẽ phải mất khoảng 2 tháng để hiểu được công việc mình làm, 6 tháng sau mới bắt đầu làm tốt, 1 năm sau mới có thể làm cực tốt một công việc ở một vị trí. Nhưng sau khoảng 3 năm nếu không có thăng tiến, người đó sẽ nhanh chóng mòn đi.

"Theo tôi, sau 2 năm bạn đổi việc 1 lần thì cũng không phải là một điều quá xấu. Bản thân tôi cũng đã từng chuyển việc 7 lần, thường là sau khoảng 3-5 năm làm việc, khi bạn đã học hết thứ nên học ở chính nơi đấy ".

Trong khi đấy, bà Thảo lại quan niệm, nhà tuyển dụng thường sẽ không quá khắt khe khi ứng viên chuyển nhiều nơi làm trong một khoảng giới hạn cho phép khi tuyển công nhân vì nhân viên sẽ có nhiều lý do để nghỉ việc. Ví dụ như là họ làm mãi một vị trí mà không thấy được các cơ hội thăng tiến hoặc là những thành quả mà công việc của họ cũng không được ghi nhận và cũng có khi họ không tìm thấy được động lực để gắn bó.

"Tuy nhiên, lời khuyên ở đây chính là các bạn không cần phải rời bỏ công việc đang làm nếu như thời gian các bạn gắn bó với công việc đó chưa được 2 năm. Đối với tôi đó chính là thời gian mà các bạn đã có thể vừa có được thời gian giải quyết các tồn đọng, thời gian để các bạn có thể tạo nên những dấu ấn riêng của các bạn và cũng chính là thời gian đủ kinh nghiệm để đưa ra đề xuất và cải tiến", bà Thảo đã chia sẻ.