Hơn 200 công nhân bị nợ lương hàng tỷ đồng, phải nhặt ve chai sống tạm qua ngày

Những ngày cuối tháng 6, khi tiền học của con chưa xoay đủ, tiền trả lãi chưa kiếm tạm, gạo trong nhà dần vét sạch, chị U. vẫn chưa tìm được cách gì khả thi hơn để “đòi” 6 tháng lương công ty khất.

Nợ lương 6 tháng và chưa thấy phản hồi

Vụ việc hơn 200 công nhân môi trường của Công ty M.Q bị nợ lương nhiều tháng hiện nhận được sự chú ý của đông đảo người dân. Nhiều trang báo lên bài, người tìm đến tận nơi để đưa tin, phỏng vấn trực tiếp… Có tận mục sở thị mới thấm thía, cái đau xót của việc lao động kiệt sức gần nửa năm trời mà chưa nhìn thấy đồng lương ít ỏi của mình ở đâu, bao giờ nhận được, nhận được bao nhiêu. Như thể, đang “làm không công” vậy!

Công việc nặng nhọc, độc hại, nguy cơ nhiễm bệnh cao lại dễ bị “coi khinh” là công việc thấp kém… nghề thu gom rác “kén” người theo. Đa số lao động phổ thông, lao động có tuổi (ngoài 30) chọn làm công việc này. Với đồng lương ít ỏi, khoảng 5-7 triệu đồng/ tháng, nhận tháng nào tiêu đủ tháng đó, hiếm khi có phần dư tích góp. Ấy vậy mà, đã hơn 5 tháng qua (từ tháng 7 đến tháng 12/ 2020), công ty nợ lương công nhân, không hẹn ngày trả.

Công ty cổ phần đầu tư phát triển công nghệ cao M.Q trúng thầu thu gom rác tại nhiều nơi phủ rộng thành phố Hà Nội. Đầu năm 2021, công ty này đổi tên thành Công ty cổ phần tập đoàn Nam Hà Nội. Trong sổ sách kế toán cũ cho thấy có việc “nợ lương công nhân”. Đại diện công ty mới cho biết, các khoản nợ trước đây thuộc trách nhiệm của công ty cũ. Tuy nhiên, phía công ty cũng sẽ phối hợp cùng để hỗ trợ, đẩy nhanh tiến độ chi trả lương cho công nhân, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động.

Mẹ nhiết mắng, con xấu hổ bỏ học, ức chế tâm lý vì không có tiền

Chị Đ. (43 tuổi) công nhân thu gom rác khu vực quận Nam Từ Liên bị nợ lương gần 6 tháng nay. Hằng ngày, sau ca làm tối, chị đi dọc tuyến đường Hồ Tùng Mậu để gom vỏ lon, chai nhựa bán thêm. Số tiền 70.000-90.000 đồng kiếm được mỗi ngày chị dành trả nợ cho khoản vay trang trải trong thời gian công ty nợ lương nhiều tháng qua.

Tương tự như chị Đ., chị U., thu gom rác ở khu vực khác cũng trong tình thế chạy vạy bữa đói bữa no. Chị kể mình bắt đầu làm việc cho công ty M.Q từ năm 2017. Những năm đầu, công ty trả đủ lương (khoảng 174.000đ/ ngày) nhưng đến năm 2020 thì bị chậm rồi nợ lương cả tổ 6 tháng cuối năm.

“Chúng tôi đã đến công ty đòi lương rất nhiều lần, nhiều tháng nhưng đều chỉ nhận được những lời hứa hẹn phía công ty, rằng tháng sau sẽ trả. Có tổ đã đình công, số khác bất mãn nghỉ việc nhưng chúng tôi vẫn không bởi mọi người động viên nhau tích cực làm rồi công ty sẽ trả đủ. Thế nhưng, khi nào trả vẫn chưa biết được…”

Sống cùng con trai đang học lớp 3 và mẹ già, gần nửa năm công ty nợ lương là chừng đó thời gian chị U. sống trong cơ cực, tủi khổ. Mẹ đai nghiến vì không có tiền chi tiêu, con trai xấu hổ phải nghỉ học nhiều ngày liền vì bị bạn kêu không có tiền đóng học phí… Nhưng biết làm gì khác hơn ngoài cố gắng sức đi nhặt thêm vỏ chai, giấy báo, đồ nhựa bán kiếm sống qua ngày. Còn nếu có công việc lớn hay cần tiền gấp, chị đành phải vay mượn. Đến nay, tiền nợ cộng tiền lãi tăng dần đều ngày qua ngày đến mức chị nghĩ mình không đủ khả năng chi trả nữa rồi…

“Thật sự là rất xấu hổ khi đôi ba ngày lại phải chạy đến gõ cửa từng nhà vay tạm vài chục nghìn mua gạo. Nhiều người biết chuyện giúp đó, nhưng sao họ giúp mãi được…”

Cuộc đời công nhân: làm hết sức nhưng có đủ chi tiêu?

Cớ gì công ty nợ lương công nhân?

Sự việc sau khi đăng tải lên các nền tảng số ngay lập tức nhận phải làn sóng phản hồi dữ dội của cộng đồng. Nhiều người tỏ ra bức xúc khi công việc công nhân môi trường vốn cần được coi trọng vì kén người theo, doanh nghiệp nên tạo điều kiện hỗ trợ và khuyến khích lao động bám nghề. Hơn nữa, lĩnh vực này gần như không bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, công việc vẫn đều, dân cũng đóng phí thu gom rác đầy đủ… Cớ sao công ty lại nợ lương công nhân?

Thắc mắc này chỉ “người trong cuộc” mới biết rõ. Họ mập mờ và hứa hẹn nhưng mãi không thấy biểu hiện nào cụ thể.

Một người dùng mạng bức xúc: “Tiền rác dân có nợ đâu mà nợ lương người lao động. Đừng tát nước theo mưa! Nợ lương người lao động là cực chẳng đã, là biện pháp cuối cùng khi không còn lựa chọn.”

Số khác cho hay vì số đông người Việt Nam ngại khiếu nại, kiện tụng; công nhân ít học không rành pháp lý; sợ bị gây khó dễ, mất việc; thêm tâm lý không muốn rườm rà, tốn thời gian, tiền bạc; cộng tiếp lối nghĩ trả được bao nhiêu thì trả, có còn hơn không… phần nào tạo điều kiện cho công ty sai càng thêm sai, kéo dài thời gian chi trả lương cho người lao động đến gần nửa năm mà không có bất kì động thái “an ủi” hay cố gắng giải quyết nào.

Công ty không chỉ phải trả đủ lương, mà còn thêm tiền lãi

Theo Điều 97, Luật Lao động năm 2019 quy định, người sử dụng lao động (NSDLĐ) có nghĩa vụ trả lương đúng thời hạn và theo thỏa thuận cho người lao động (NLĐ). Nếu trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì NSDLĐ phải trả thêm cho NLĐ một khoản tiền ít nhất bằng số tiền lãi của khoản tiền trả chậm tương ứng với tỷ lệ lãi suất tiền gửi ngân hàng nơi NSDLĐ mở tài khoản trả lương cho NLĐ, mức gửi có kỳ hạn 1 tháng. Trường hợp vì lý do bất khả kháng mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng hạn thì cũng không được trả chậm quá 30 ngày.

Như vậy, việc công ty M.Q đã nợ lương công nhân đến gần 6 tháng là quá lâu và đã vi phạm pháp luật (chi trả lương cho NLĐ không đúng hạn), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt và tinh thần của chính họ và người thân. Hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính từ 60-80 triệu đồng vì có đến hơn 200 người bị chậm nhận lương.

Trước sức ép từ nhiều phía, vừa qua, phía Công ty Nam Hà Nội đã trả trước 500 triệu đồng tiền lương cho công nhân, khoản còn lại cho hay sẽ thanh toán trước ngày 10/7.

Được biết, chỉ tính riêng 1 tổ, nếu trừ đi 500 triệu đồng vừa chi ra thì công ty M.Q còn nợ hơn 1,3 tỷ đồng nữa. Như thế mới thấy, số nợ khủng đến mức nào.

Tuy nhiên, biết hoàn cảnh của nhau nên mọi người vẫn cứ nhường. Ai vay nợ nhiều hay đang nợ tiền học của con thì được ưu tiên đăng ký nhận trước.

Ngoài ra, may mắn thay, nhiều mạnh thường quân, nhà hảo tâm sau khi biết sự tình đã tương trợ ít nhiều để sẻ chia, giúp một số công nhân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vượt qua giai đoạn khổ cực, để thấy rằng, cuộc đời này còn đó sự yêu thương…

Hiện tại, ai cũng mong chính quyền địa phương, liên đoàn lao động thành phố, cơ quan chức năng và đơn vị công đoàn của công ty vào cuộc xác minh, đôn đốc và buộc công ty trả đủ lương, thêm tiền lãi (theo Luật) cho công nhân, để họ sớm ổn định lại cuộc sống, vững tinh thần và tiếp tục bám nghề…

Ms. Công nhân (biên tập)

(tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn)