Công nhân xa quê và những lần tủi thân bật khóc nức nở

“Ở quê không đói nhưng chả có dư. Mỗi ngày chỉ có làm nông đủ đồ ăn sống qua ngày chứ mơ đến con xe, cái nhà thì xa lắm. Vậy nên tôi đi làm xa… Gửi con nhỏ cho ông bà ngoại chăm giúp. Ngày làm thì không sao nhưng đêm đến một mình ở phòng trọ tôi nhớ con đến phát khóc mà chẳng biết làm sao.”

Xa quê tìm việc vì nghèo

Tại Việt Nam, các tỉnh như Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang ở phía Bắc hay TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương ở phía Nam hút một lượng lớn lao động ngoại tỉnh đến tìm việc và cư trú lâu dài. Bỏ qua những thành phần có bằng cấp và kinh nghiệm, dễ dàng tìm cho mình một công việc cho mức lương và chế độ đãi ngộ hấp dẫn, thoải mái tài chính, đa dạng các mối quan hệ xã hội… thì một bộ phận người lao động trình độ thấp xa quê chật vật hơn khi tìm việc, làm việc, tạo thu nhập ổn định cuộc sống.

Thành phần LĐPT này đa phần vì không hoặc khó tìm một công việc đủ tốt, ổn định ở quê hoặc cảm thấy đến những “miền đất hứa” kể trên mới có thể làm giàu và sống tốt hơn trong tương lai nên chấp nhận rời bỏ người thân, tạm biệt bạn bè đi tìm sinh kế mới.

Không bằng cấp, trình độ thấp lại ít hoặc chưa có kinh nghiệm nên những công việc giản đơn, tuyển đại trà làm công nhân được chọn làm. Công nhân may, công nhân chế biến thực phẩm, công nhân da giày, công nhân lắp ráp linh kiện điện tử… là những vị trí dễ tìm việc nhất hiện nay.

Ám ảnh cảnh túng thiếu và bí bách vì dịch hồi giữa năm 2021, chị Huyền cùng hàng chục công nhân khác trong công ty rủ nhau tháo chạy về quê và định sẽ không quay lại nơi ngột ngạt, mất an toàn chốn thành thị ấy nữa. Ấy thế mà ra Tết, khi mọi thứ dần ổn định, tâm lý đỡ hoang mang hơn, chị nhận ra mình khó mà thoát cảnh nghèo nếu cố bám víu vào mảnh đất chỉ trồng được 2 vụ lúa mỗi năm trước nhà. Rồi tiền đâu cho con ăn học, chi trả điện, nước, chạy thuốc men khi đau ốm, lo hiếu-hỉ khi phát sinh…

Thế rồi 1 tuần sau, chị khăn gói quay trở lại Bình Dương làm việc và may mắn được công ty cũ nhận vào làm lại.​

Những lần tủi thân bật khóc nơi xa

Ai xa quê mà chẳng có đôi lúc buồn bã nhớ nhà. Nhưng có vợ/chồng hay bạn cùng quê còn đỡ, đâu đó vẫn có người để tâm sự, có nơi để tụ tập vui chơi sau một ngày dài làm việc hết công sức. Thế còn những người “thân đơn gối chiếc” thì sao? Chắc buồn tủi ghê gớm lắm! Nhất là khi:

+ Đau ốm

Ai là người chăm bệnh cho ngoài bản thân khi bị ốm? Ở một mình, mọi thứ đều phải tự lo. Có ốm đau bệnh tật cũng tự lo thuốc thang, ăn uống, đi lại… Nhiều khi sốt cao, mệt lả, người mỏi nhừ cũng phải cố chạy xe đi làm. Bởi nếu nghỉ 1 hôm là mất hẳn 1 tháng chuyên cần, mất tiền công 1 ngày, tốn thêm bữa ăn ca, thâm hụt chi phí chạy chữa…

Rồi gọi về nhà than vãn không? - Không thể, vì sợ ba mẹ già ở quê lo lắng đến mất ngủ trong khi chẳng giúp mình khỏe hơn.

Có đi viện nếu còn cố chịu được không? - Không nên, vì tốn kém!

Cứ thế, tự mình chống chọi, tự mình vượt qua.

+ Nhớ con, nhớ chồng/vợ

Đêm là khoảng thời gian hoài niệm và dễ xúc động nhất, đặc biệt của những ai ở một mình. Họ nghĩ nhiều về gia đình, người thân và các mối quan hệ đặc biệt. Với công nhân xa quê làm việc liên tục mỗi ngày, chiều tối tăng ca đến tối muộn về nhà, ăn vội tô mì gói rồi tắm rửa lên giường nghỉ ngơi lấy lại sức mai lại tiếp tục “cày”. Rồi có hôm họ nhớ ba mẹ già thường xuyên đau ốm; nhớ chồng/vợ nửa năm rồi chưa gặp nhau; nhớ con thơ đang tuổi đến trường… và bật khóc nức nở nhiều giờ liền. Nhưng cùng lắm thì gọi điện về hỏi thăm vài câu - mở điện thoại xem lại hình, video cũ - gửi tin nhắn nhắc để ý sức khỏe… chứ nào dám bỏ việc về quê.

+ Túng thiếu

Công nhân mà, được mấy ai dư dả chi tiêu hàng tháng. Lương thấp, chế độ ít, thu nhập hàng tháng may thì vừa đủ chi; bằng không cũng lấy khoản này đắp khoản kia, thiếu thốn đủ đường. Chưa kể trước đó, chi phí y tế phát sinh khiến công nhân tốn tiền không ít cho que test, thuốc uống, đồ ăn bồi bổ… Rồi vật giá leo thang, xăng tăng giá khiến cuộc sống vốn đã túng thiếu nay càng thêm khốn khổ.

Nhớ nhà lắm nhưng chưa về được

Mấy ai muốn xa gia đình sống cảnh một mình nơi xa lạ để rồi đau ốm không ai chăm, buồn tủi không ai an ủi? Nhưng vì mưu sinh đành phải vậy. Bởi ở quê khó tìm việc làm, khó để dư, khó phát triển… Đi làm xa, nhiều khi nhớ nhà lắm nhưng chưa về được. Có thể vì chưa sắp xếp được công việc, chưa dồn được nhiều ngày nghỉ, chưa có khoản dư lớn… nên chưa dám về.

Bạn có đang làm việc xa quê không? Bao lâu rồi bạn chưa về nhà?

từ _Thy.