Kế toán nguyên vật liệu là gì? Kinh nghiệm thực tế làm kế toán NVL hiệu quả
24.06.2025 13 hongthuy95
Kế toán nguyên vật liệu (NVL) là vị trí quan trọng trong bộ phận kế toán, đặc biệt tại các doanh nghiệp sản xuất, nhà máy. Việc quản lý chính xác nguyên vật liệu không chỉ giúp kiểm soát chi phí mà còn đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra liên tục, hạn chế thất thoát và tối ưu hóa lợi nhuận.
Bài viết này, Vieclamnhamay.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết Kế toán NVL là gì? Có vai trò gì? Nhiệm vụ công việc là gì? Quy trình thực hiện công việc thế nào? Kinh nghiệm làm việc thực tế ra sao?...
Kế toán nguyên vật liệu là gì?
Kế toán nguyên vật liệu (NVL) là người trực tiếp theo dõi, ghi nhận và hạch toán toàn bộ quá trình nhập - xuất - tồn kho nguyên vật liệu của doanh nghiệp. Đây là bộ phận chịu trách nhiệm quản lý chi tiết từng loại nguyên vật liệu, từ khi mua vào đến khi đưa vào sản xuất hoặc tiêu hao.
Nguyên vật liệu trong nhà máy bao gồm:
-
Nguyên liệu chính: Tham gia trực tiếp vào cấu thành sản phẩm.
-
Nguyên liệu phụ: Hỗ trợ quá trình sản xuất nhưng không cấu thành sản phẩm chính.
-
Vật tư phụ trợ, bao bì, vật liệu đóng gói.
Khi đó, vai trò của kế toán nguyên vật liệu là đảm bảo tính chính xác của số liệu, giúp ban lãnh đạo có căn cứ kiểm soát chi phí và lập kế hoạch sản xuất hợp lý.
Nhiệm vụ của Kế toán nguyên vật liệu là gì?
Kế toán nguyên vật liệu không chỉ đơn thuần nhập liệu mà còn thực hiện nhiều công việc chuyên sâu nữa. Sau đây là bản mô tả chi tiết công việc của kế toán NVL để bạn tham khảo:
Nhiệm vụ chính |
Công việc cụ thể |
Theo dõi nhập - xuất - tồn kho nguyên vật liệu |
|
Kiểm soát số lượng, giá trị nguyên vật liệu |
|
Phối hợp với các bộ phận liên quan |
|
Lập báo cáo nguyên vật liệu |
|
Các công việc khác |
|
Kế toán nguyên vật liệu có phải là kế toán vật tư?
Về bản chất, kế toán nguyên vật liệu là một phần của kế toán vật tư, nhưng hai khái niệm có phạm vi khác nhau. Cụ thể:
Tiêu chí |
Kế toán nguyên vật liệu |
Kế toán vật tư |
---|---|---|
Phạm vi quản lý |
Nguyên vật liệu chính, phụ phục vụ sản xuất |
Tất cả vật tư: Nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ, bao bì, phụ tùng… |
Xuất hiện phổ biến tại |
Nhà máy, doanh nghiệp sản xuất |
Doanh nghiệp sản xuất, thương mại, xây dựng, dịch vụ… |
Mục tiêu chính |
Quản lý chặt chẽ nguyên vật liệu để kiểm soát chi phí, phục vụ sản xuất |
Theo dõi toàn bộ vật tư, phục vụ sản xuất, thi công hoặc vận hành |
-
Nếu nói kế toán nguyên vật liệu là một phần của kế toán vật tư thì hoàn toàn chính xác.
-
Nhưng kế toán vật tư không chỉ có kế toán nguyên vật liệu, mà còn bao gồm các loại vật tư khác như công cụ dụng cụ, phụ tùng…

Quy trình kế toán NVL chuẩn
Dưới đây là quy trình bài bản mà kế toán nguyên vật liệu cần tuân thủ:
Bước |
Nội Dung |
---|---|
Bước 1 |
Tiếp nhận chứng từ nhập kho từ bộ phận mua hàng |
Bước 2 |
Kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn, phiếu nhập |
Bước 3 |
Ghi nhận nhập kho nguyên vật liệu trên phần mềm |
Bước 4 |
Theo dõi lệnh xuất kho phục vụ sản xuất |
Bước 5 |
Hạch toán các nghiệp vụ xuất kho |
Bước 6 |
Định kỳ đối chiếu tồn kho sổ sách với thực tế |
Bước 7 |
Tổng hợp báo cáo nhập - xuất - tồn kho |
Bước 8 |
Phân tích số liệu, đề xuất điều chỉnh kịp thời |
Kinh nghiệm làm kế toán NVL hiệu quả
Để hoàn thành tốt công việc kế toán nguyên vật liệu, bạn cần lưu ý:
- Hiểu rõ đặc điểm nguyên vật liệu của doanh nghiệp, phân loại chính xác.
- Sử dụng thành thạo phần mềm kế toán (Fast, Misa, SAP...) để đảm bảo số liệu chính xác.
- Thường xuyên kiểm tra, đối chiếu với bộ phận kho nhằm hạn chế sai sót, thất thoát.
- Nắm vững các quy định về hóa đơn, chứng từ đầu vào.
- Biết cách tính giá nguyên vật liệu theo nhiều phương pháp kế toán.
- Phối hợp tốt với các phòng ban khác, đặc biệt là kho, sản xuất, mua hàng.
- Định kỳ tham gia kiểm kê thực tế để đảm bảo sự khớp giữa sổ sách và vật chất.
Những sai lầm phổ biến cần tránh
Để trở thành một kế toán NVL “được việc” bạn cần tránh mắc phải những sai lầm phổ biến sau đây:
-
Hạch toán thiếu, sai mã nguyên vật liệu, dẫn đến sai lệch báo cáo.
-
Không theo dõi chặt chẽ định mức tiêu hao nguyên vật liệu.
-
Lơ là trong việc kiểm kê kho thực tế.
-
Thiếu sự phối hợp với các bộ phận dẫn đến số liệu không khớp.
-
Không cập nhật giá mua nguyên vật liệu, gây chênh lệch giá trị tồn kho.
Tóm lại, Kế toán nguyên vật liệu đóng vai trò then chốt trong việc quản lý tài sản và chi phí của doanh nghiệp sản xuất. Việc kiểm soát tốt nguyên vật liệu không chỉ giúp giảm thiểu thất thoát, lãng phí mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Nếu bạn đang tìm hiểu hoặc ứng tuyển vị trí kế toán NVL, việc trau dồi kỹ năng chuyên môn, hiểu rõ quy trình và nâng cao khả năng phối hợp là yếu tố then chốt để thành công.
Ms. Công nhân