Công nhân làm tăng ca nhưng không tăng thu nhập

02.08.2016 3063 dothidiuhd

Bộ luật Lao động 2012 đã quy định thời gian tăng ca của người lao động (NLĐ) không được quá 200 giờ/năm hoặc đối với những công việc đặc biệt thì không được quá 300 giờ. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, tình trạng các doanh nghiệp (DN) vi phạm thời gian tăng ca khá là nhiều, trong khi lại mập mờ những cách tính tiền lương khiến cho NLĐ chịu thiệt.

Người lao động đã đồng ý nhưng doanh nghiệp vẫn vi phạm luật

Anh Nguyễn Công Bình, hiện đang làm việc tại một Công ty chuyên về sản xuất giày da xuất khẩu, đã gửi thư đến cho Báo Lao Động & Đời sống. Trong thư, anh Bình đã trình bày, Công ty anh có quy định, trong một năm, thời gian làm việc bình thường của mỗi nhân viên là 1.500 giờ. Bên cạnh đó còn có thời gian tăng ca là 350 giờ/năm. NLĐ làm cả thứ bảy, chủ nhật và cả ngày lễ nếu như ban giám đốc có yêu cầu. Như vậy, tổng cộng thời gian làm việc của cán bộ công nhân viên lao động trong công ty sẽ là 1.850 giờ/năm.

“Tôi thấy làm việc như vậy lànhiều quá! Anh chị em trong công ty thường không có thời gian để dành cho gia đình. Chưa kể, nếu như cứ làm việc quần quật như vậy, NLĐ cũng không có điều kiện để tái tạo lại sức lao động. Không đồng ý tăng ca thì công ty gây những điều khó dễ, mà đồng ý tăng ca thì sức mình lại chịu không nổi. Điều mà anh chị em CN chúng tôi luôn quan tâm đó là nếu như công ty yêu cầu NLĐ tăng ca nhiều như vậy thì có vi phạm luật không?”, anh Bình đã thắc mắc.

Trước thắc mắc của anh Bình, luật sư Trần Mạnh Thắng (tại Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng, theo khoản 2 Điều 106 của Bộ luật Lao động 2012, người sử dụng lao động được sử dụng NLĐ làm thêm giờ khi họ đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: Được sự đồng ý của cả NLĐ và đảm bảo được số giờ làm thêm của NLĐ không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 1 ngày; trường hợp áp dụng các quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và tổng số giờ làm thêm không được quá 12 giờ trong 1 ngày; không quá 30 giờ trong 1 tháng và tổng số sẽ không được quá 200 giờ trong 1 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt là do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ nhưng không quá 300 giờ trong 1 năm. Theo quy định trên, thời giờ làm thêm/tăng ca của NLĐ thông thường cũng sẽ không quá 200 giờ/năm và trong các trường hợp đặc biệt cũng sẽ không được vượt quá 300 giờ/năm.

“Như vậy, việc Công ty của anh Bình quy định tổng thời gian làm thêm/tăng ca của NLĐ là 350 giờ/năm sẽ là vi phạm quy định của Bộ luật Lao động về làm thêm giờ. NLĐ cũng nên kiến nghị công ty để tiến hành điều chỉnh thời gian tăng ca theo đúng với quy định của pháp luật. Dù NLĐ có thỏa thuận đồng ý tăng ca nhưng mà số giờ tăng vượt mức cho phép của pháp luật thì công ty đó vẫn sai”, luật sư Thắng cho ý kiến.

Mập mờ với cách tính tiền tăng ca

Không chỉ yêu cầu NLĐ tăng ca vượt xa số giờ mà pháp luật quy định, nhiều chủ DN còn mập mờ trong các cách tính tiền tăng ca khiến cho quyền lợi NLĐ bị xâm phạm. Chị Võ Thị Mai Thoa - làm việc tại Công ty T.H (quận Thủ Đức, TP.HCM), đã hỏi: “Chúng tôi làm việc theo ca. Ca 1 từ 6h đến 14 giờ, ca 2 là từ 14h đến 22 giờ. Trước đây, thời gian làm là từ 20h đến 22 giờ và được công ty tính thêm 30% tiền lương nhưng nay lại không tính nữa mà chúng tôi cũng không biết tại sao?”

Trước ý kiến của NLĐ, đại diện của công ty cho rằng: Theo quy định, giờ làm việc ban đêm được tính từ 22h cho đến 6 giờ hôm sau. Từ năm 2015, công ty đã tổ chức lại sản xuất từ 3 ca xuống còn 2 ca. Hiện nay, công ty đã không sản xuất ca đêm. Thời gian làm việc của ca 2 sẽ chấm dứt lúc 21 giờ 45 phút, không phải là làm việc ban đêm nên công ty sẽ không cộng thêm 30% tiền lương. Trong quy chế của công ty có các quy định rõ điều này. Quy chế đã được phổ biến cho toàn thể các CN.

“Pháp luật quy định, tiền lương là bao gồm cả lương cơ bản và cả các khoản phụ cấp, thế nhưng mà hiện nay khi CN chúng tôi tăng ca, ban giám đốc cũng chỉ tính lương dựa trên tiền lương cơ bản. Tính ra, thu nhập của chúng tôi cũng không tăng được bao nhiêu. Chưa kể, việc tính lương tăng ca giữa làm đêm, với làm ngày, tiền ăn đêm, tiền nghỉ giữa ca không được công ty nói rõ ràng”, chị Mai Thoa cũng nói.

Trước những thắc mắc đó của NLĐ, ông Trần Văn Triều - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật (LĐLĐ TP.HCM) đã cho rằng, tiền tăng ca được quy định rõ tại Bộ Luật Lao động 2012, Nghị định 05/2015/NĐ-CP, theo Thông tư 23/2015/TT-BLĐTBXH. NLĐ cần phải liên hệ với tổ chức công đoàn các cấp để có hướng dẫn cụ thể hơn, để xác định được rõ nghĩa vụ và quyền lợi của mình.