Doanh nghiệp chậm trả lương, người lao động cần làm gì?

Doanh nghiệp chậm trả lương cho người lao động trong nhiều tháng, chậm đóng bảo hiểm xã hội… là một trong những trường hợp khiến nhiều công nhân phải lao đao. Nghỉ việc không xong, tiếp tục làm cũng không được. Khi đó, người lao động phải làm gì để đảm bảo quyền lợi?

Thực trạng doanh nghiệp nợ lương người lao động hiện nay

Theo thống kê của Bộ Lao động- thương Binh và Xã Hội, trong 6 tháng đầu năm, số cuộc đình công tại doanh nghiệp dân doanh chiếm 17.9%, còn lại 82.1% xảy ra tại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. (Trong đó, 67% cuộc đình công có liên quan đến vấn đề lương thưởng, BHXH, nhất là vấn đề chậm trả lương, nợ lương kéo dài hàng tháng…) những cuộc đình công vì nợ lương này xảy ra chủ yếu ở doanh nghiệp của Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc.

Và trong số đó nổi bật có vụ việc hơn 400 công nhân Công ty TNHH Duo Vina (Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang) bị nợ lương, chậm đóng BHXH trong nhiều tháng. Dù đã được giải quyết ổn thỏa nhưng đây vẫn là bài học xương máu cho người lao động: Phải mạnh mẽ đấu tranh đòi lại quyền lợi khi doanh nghiệp chậm lương. Dưới đây là những điều luật về vấn đề này bạn cần nắm rõ. 

Quy định của pháp luật về kỳ hạn trả lương người lao động cần biết

♦ Quy định về kỳ hạn trả lương

Kỳ hạn trả lương là thời gian trả lương được ghi trong hợp đồng lao động hoặc trong quy chế tiền lương mà hai bên doanh nghiệp và người lao động đã ký kết với nhau trong quá trình làm việc. 

Theo quy định của Bộ Luật Lao động 2012, kỳ hạn trả lương được thông tin cụ thể như sau:

Như vậy, về nguyên tắc, người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn. Đối với những công nhân thời vụ, doanh nghiệp phải trả lương ít nhất 15 ngày 1 lần. Với công nhân làm việc lâu dài thì có thể nhận lương theo tháng hoặc nửa tháng 1 lần tùy theo quy định của mỗi doanh nghiệp. Trường hợp người lao động được khoán khối lượng công việc, hai bên có thể thỏa thuận với nhau về thời gian nhận tiền.

♦ 3 Trường hợp doanh nghiệp được phép trả lương chậm

Tại Nghị định số 05/2015/NĐ-CP, nếu doanh nghiệp rơi vào 1 trong 3 trường hợp sau mà vẫn không thể trả lương đúng thời hạn thì được phép chậm thanh toán lương cho người lao động, đó là:

  - Do thiên tai

  - Do hỏa hoạn

  - Các lý do bất khả kháng khác. 

*Thời gian quy định thanh toán lương trong các trường hợp này không được chậm quá 1 tháng.

Doanh nghiệp chậm trả lương phải trả thêm tiền lãi cho người lao động

Việc doanh nghiệp thực hiện trả lương đúng thời hạn có ý nghĩa quan trọng đối với người lao động. Bởi điều này gắn liền với kế hoạch chi tiêu của bản thân và gia đình mỗi cá nhân. Vì vậy, bên cạnh thời gian trả lương, pháp luật nước ta còn quy định chặt chẽ về việc đền bù cho người lao động nếu doanh nghiệp trả lương chậm. Cụ thể:

- Nếu doanh nghiệp chậm trả lương từ 15 ngày trở đi thì ngoài tiền lương, doanh nghiệp phải trả thêm một khoản ít nhất bằng với tiền trả chậm nhân với lãi suất huy động tiền gửi hiện hành trong chu kỳ 1 tháng của ngân hàng nhà nước Việt Nam. Trường hợp nhà nước không quy định lãi suất thì được tính theo lãi suất hiện hành của ngân hàng mà doanh nghiệp mở tài khoản giao dịch. 

Ví dụ: Lương cơ bản của ông A là 5.000.000đ/tháng. Thời gian doanh nghiệp nợ lương: 1 tháng. Lãi suất chu kỳ gửi tiền 1 tháng của ngân hàng nhà nước Việt Nam trong thời điểm hiện hành là 2.79%.

=> Tổng số tiền doanh nghiệp phải trả cho người lao động = 5.000.000 + (5.000.000 X 2.79%) = 5.139.500đ

- Nếu thời gian chậm trả lương dưới 15 ngày mà thuộc các lý do ở nghị định 05/2015/NĐ-CP thì không cần phải thanh toán lãi suất.

Ngoài ra, doanh nghiệp cố ý thanh toán lương chậm hoặc không thuộc các trường hợp đặc biệt cũng sẽ bị phạt tiền từ 05 - 50 triệu đồng tùy theo số lượng người lao động bị chậm tiền lương. 

Doanh nghiệp chậm trả lương, người lao động cần làm gì?

Mặc dù tiền lương là vấn đề thiết yếu đối với nhu cầu của mỗi người nhưng khi bị chậm lương, người lao động cũng nên bình tĩnh tìm hiểu nguyên nhân vì sao doanh nghiệp lại rơi vào tình trạng này. Tuy nhiên, nếu thời gian kéo dài quá lâu mà không được giải quyết ổn thỏa, công nhân cần:

- Xác định thời điểm doanh nghiệp nợ lương

- Làm đơn khiếu nại trực tiếp lên ban giám đốc công ty và yêu cầu thanh toán lương

- Nếu vẫn không được, hãy gửi yêu cầu giải quyết tranh chấp về tiền lương lên Phòng Lao Động- Thương binh và Xã Hội đơn vị cấp Huyện/ Quận/ Thị xã để được hòa giải.

- Nếu kết quả hòa giải không thỏa đáng hoặc doanh nghiệp tiếp tục kéo dài, người lao động có thể gửi đơn kiện Công ty lên Tòa Án nhân dân Huyện, nơi doanh nghiệp đặt trụ sở để được giải quyết.

- Trường hợp người lao động làm việc không có hợp đồng, cần làm đơn khiếu nại để gửi đến cấp lãnh đạo công ty hoặc phòng LĐ-TB & XH cấp huyện, đi kèm giấy tường trình và xin chữ ký của đồng nghiệp làm việc cùng để chứng minh đã làm việc tại công ty đó.

Ngoài ra, người lao động nên tìm việc tại những công ty uy tín thông qua các Website tuyển dụng như Grabviec.vn, Vieclamnhamay.vn… Tại đây, mọi thông tin về doanh nghiệp, việc làm đều rõ ràng. Điều này giúp bạn yên tâm hơn và hạn chế tối đa rủi ro về tài chính, tiền lương… trong suốt quá trình làm việc

Chắc hẳn người lao động đi làm ai cũng mong muốn công ty trả lương đúng hạn. Tuy nhiên, tình trạng chủ doanh nghiệp chậm lương vẫn diễn ra nhan nhãn, nếu gặp phải trường hợp này, hãy làm theo các bước Vieclamnhamay.vn chia sẻ để đảm bảo quyền lợi cho mình.

Bài viết hữu ích: Hướng dẫn cách tính trợ cấp thôi việc mới nhất cho người lao động​

Vũ Vi​