Thấy gì từ kết quả khảo sát thực trạng và nhu cầu việc làm của công nhân, LĐPT hậu Covid?

50,1% lao động vẫn ở lại thành phố trong khi 23,8% cho hay đã về quê do dịch - 40,7% lao động muốn sớm quay lại thành phố tìm việc trong khi 59,3% số còn lại cho hay không muốn xa nhà nữa hoặc sẽ cân nhắc thêm - …là những số liệu cụ thể ghi nhận được từ khảo sát Thực trạng và nhu cầu việc làm của công nhân, LĐPT sau dịch. Những con số ấy nói lên điều gì? Còn mong muốn, nguyện vọng gì từ công nhân về tìm kiếm việc làm không? Cùng Vieclamnhamay.vn tổng kết sơ bộ khảo sát nhé!

Trước ảnh hưởng trực tiếp từ đại dịch Covid-19 lên tình hình sản xuất - kinh doanh khối nhà máy, khu công nghiệp và tình hình việc làm của công nhân, người lao động cả nước; tiềm ẩn nguy cơ thiếu hụt nhân lực gây đứt gãy chuỗi cung ứng tại các thành phố lớn trong khi thừa người - thiếu việc tại các vùng ven do nạn “bỏ phố về quê” vì sóng dịch 4 kéo dài… Nhận thấy tính bất cập của vấn đề, mới đây, Vieclamnhamay.vn đã phối hợp cùng fanpage Đời Công nhân thực hiện khảo sát toàn diện về vấn đề việc làm, thu nhập, đời sống cũng như nguyện vọng, mong muốn của lao động ngành sau ngày “mở cửa” thế nào, từ đó làm cơ sở tham khảo để đưa ra những giải pháp hợp lý và kịp thời cho kế hoạch khôi phục sản xuất, phục hồi nền kinh tế nhiều tiềm năng sẽ được thông tin chi tiết trong Tọa đàm “Giải pháp nào cho nguồn lao động sản xuất năm 2022” sẽ được tổ chức vào tháng tới.

Thành viên tham gia khảo sát gồm đông đảo công nhân, lao động phổ thông hay có tay nghề ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề chịu ảnh hưởng trực tiếp từ đại dịch.

Dưới đây là kết quả cụ thể và phân tích tương ứng về thực trạng và nhu cầu việc làm của công nhân, LĐPT hâu Covid từ Vieclamnhamay.vn:

Khoảng 39% lao động có đời sống khó khăn trong khi có đến 61,1% người cho hay họ vẫn ổn, thậm chí tốt hơn ngay trong mùa dịch. Điều này có thể hiểu được bởi Việt Nam đang trong giai đoạn mở cửa sau giãn cách, nhiều nhà máy, doanh nghiệp được phép hoạt động trở lại và mở rộng quy mô nên cần tuyển thêm nhân công, tạo thêm việc làm cho người lao động. Thêm nữa, Covid-19 đã bước sang năm thứ 3 và nhiều người đang dần quen và “sống chung an toàn với nó” thay vì hoang mang, bế tắc trước cảnh đang yên bỗng mất việc làm. Họ làm gì? – Tìm việc làm mới thay thế hay thậm chí làm nhiều hơn 1 việc trong ngày để có thêm thu nhập, chi tiêu hàng tháng.

Không tính những người vẫn ở quê từ trước đến nay thì trong tổng số những người tham gia trả lời khảo sát ở câu hỏi này có đến 50,1% cho hay vẫn ở lại thành phố trong khi chỉ 23,8% chọn về quê do dịch. Điều này cho thấy nhiều tín hiệu khả quan về sự phục hồi sản xuất khi số lao động cố bám trụ hoặc đã về quê nhưng quay trở lại thành phố để mưu sinh. Bởi, ở quê “đất chật người đông” và làm nông là chủ yếu nên khó mà thoát nghèo chứ chưa nói đến làm giàu. Nhiều người vì thế mà nuôi mộng ở chốn thành thị bao năm qua. Có chăng, dịch diễn biến phức tạp làm lung lay ý chí của một số người…

Với câu hỏi: “Nếu đã về quê thì có muốn quay trở lại thành phố lớn làm việc không hay muốn ở lại quê luôn?” - 40,7% trả lời có; 35,2% sẽ cân nhắc thêm; còn 24,1% không muốn xa nhà nữa. Đây cũng là thông tin tích cực cho những doanh nghiệp tại các cụm khu công nghiệp, khu chế xuất quy mô lớn ở các tỉnh phía Nam trước thực trạng cung tuyển lớn nhưng cầu tìm việc không cao từ sau sóng dịch 4 cho đến hiện tại.

Với số lao động ở lại quê, có đến 62,1% người sẽ tìm việc tại các nhà máy, khu công nghiệp gần nhà để tiết kiệm chi phí đi lại, ăn ở hay sống cùng với gia đình sau khoảng thời gian dài khủng hoảng tinh thần vì giãn cách. 31,7% cho hay sẽ tìm công việc mới, hướng đi khác hẳn với công việc trước đó và tùy thuộc vào nhu cầu thực tế tại địa phương. Chỉ khoảng 6,3% phụ giúp gia đình làm nông/lâm/ngư nghiệp.

Câu hỏi khảo sát này phần nào cho biết lý do không ít lao động không hoặc chưa muốn quay trở lại thành phố làm việc. Trong đó, hơn một nửa lo sợ dịch bệnh bùng phát trở lại (chiếm đến 53%) đẩy họ đến nguy cơ cao phải tạm mất việc làm và sống “cách ly” với xã hội một lần nữa; mặt khác nhiều nơi giảm lương, cắt thưởng với lý do chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp trong khi chi phí cuộc sống nơi thành thị cực kỳ tốn kém, đắt đỏ (khoảng 50,1%). Ngoài ra, một số khác không muốn xa nhà thêm nữa (23,9%); họ sợ không được gặp mặt người thân lần cuối nếu lỡ dính F0 ở nơi xa hay những ai đi xa lâu năm nay muốn sống gần gia đình…

Khi được hỏi sẽ quay trở lại công ty cũ hay tìm việc ở công ty mới thì kết quả nhận được khá hợp lý, khi: 24,3% cho hay sẽ tiếp tục làm việc tại công ty cũ - 28,9% tìm nơi làm việc mới và 44,9% tùy cơ ứng biến, cứ cơ hội nào đến trước và ok hơn thì chọn. Điều này cho thấy phần đa người lao động đang dần thích ứng với tình hình chung của xã hội về việc làm và điều kiện sống. Họ linh hoạt lựa chọn phương án phù hợp để nhanh nhất có thể có việc làm, tạo thu nhập, ổn định cuôc sống.

Dễ hiểu khi hầu hết người lao động đều mong muốn được địa phương và doanh nghiệp hỗ trợ một số nhu cầu thiết yếu để nhanh chóng và thuận tiện quay trở lại thành phố làm việc, trong đó nổi bật nhất là: tìm việc làm (46,1%) - nhà ở (42,8%) - phương tiện đi lại (22,2%) - tiêm vaccine (19,5) - và một số hỗ trợ cấp thiết khác, chẳng hạn như lương và chế độ đãi ngộ… Thỏa mãn được những điều này chắn chắn một lượng lớn lao động về quê do dịch sẽ chấp nhận quay trở lại thành phố làm việc như trước đây.

Theo kết quả khảo sát, khoảng 30% không gặp vấn đề gì trong việc tìm kiếm và xin việc làm mùa dịch trong khi số đông khác lại chật vật tìm việc làm mới suốt nhiều tháng qua do: chất lượng tin tuyển dụng không cao (39,6%) - quá ít nơi tuyển (24,3%) - không biết tìm thông tin tuyển dụng ở đâu (21,4%) - phải qua môi giới việc làm (17,8%). Điều này cho thấy sự bất cập trong việc tiếp cận thông tin tuyển dụng của số đông lao động dù hiện tại độ phủ của Internet gần như toàn cầu. Ngoài ra, lo sợ dịch bệnh hay ngân sách dự phòng còn ít cũng khiến doanh nghiệp e dè với quyết định mở cửa thử hay cố đợi thêm, dẫn đến lượng tin tuyển dụng đôi khi giảm theo gây khó cho công nhân khi tìm việc.

Phần đa cho hay không hề lo lắng khi quay trở lại làm việc vì đã tiêm đủ 2 mũi, lượng vaccine cũng được phủ cho hầu hết công nhân nhà máy hay người dân địa phương. Số khác lại lo dịch bùng phát vừa mất an toàn lại dễ thất nghiệp nữa - hay lương thấp trong khi các chi phí khác lại quá cao - lo lắng cho người thân ở lại không ai chăm sóc hay con nhỏ hoặc ba mẹ già chưa tiêm vaccine - …

Qua thống kê cho thấy hầu hết được thay đổi quan điểm sống theo hướng tích cực, như: muốn dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, sống gần gia đình hơn (35,8%) - chăm lo cho cuộc sống bản thân và sức khỏe nhiều hơn (24,3%) - tìm cách kiếm được nhiều tiền hơn (23,3%). Trước ảnh hưởng nhìn thấy của đại dịch, nhiều người nhận ra những giá trị của cuộc sống và tình thân; cũng mong kinh tế khá hơn phòng khi gặp biến cố còn có khoản dự phòng mà xoay xở…

​-- * -- * -- 

Dù khảo sát không thể tiến hành trên tất cả lao động ngành tại Việt Nam nhưng kết quả trên đây phần nào đại diện cho ý kiến của số đông. Với các câu trả lời kèm tỷ lệ ghi nhận được cho thấy, lao động Việt nhìn chung vẫn đang gặp khó trong chuyện tìm việc làm và tăng thu nhập ở giữa cuối năm 2021 - đầu năm 2022, tuy nhiên nhiều khả năng sẽ khả quan hơn khi bước sang năm mới Nhâm Dần. Bởi khá đông cho biết vẫn ở lại hay sẽ quay trở lại thành phố để tìm việc ổn định nếu được quan tâm, hỗ trợ kịp thời và phù hợp, trong đó các vấn đề về kiểm soát dịch bệnh, phủ vaccine, hỗ trợ nhà ở - phương tiên đi lại - tiền mặt… được đề cao để bước đầu “hòa nhập” trong tình hình mới.

Là website hoạt động lâu năm trong thị trường tuyển dụng - việc làm khối nhà máy, khu công nghiệp, Vieclamnhamay.vn cũng đau đáu khó khăn của lao động ngành do ảnh hưởng trực tiếp từ đại dịch. Kết quả cuộc khảo sát này sẽ là định hướng, tham khảo hữu ích để website nói riêng và chính quyền các cấp, lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra nhiều giải pháp phù hợp, hỗ trợ tốt hơn trong tọa đàm “Giải pháp nào cho nguồn lao động sản xuất năm 2022” được tổ chức Oxfam tại Việt Nam phối hợp cùng Vieclamnhamay.vn và Báo Công thương thực hiện vào tháng 2 tới, hướng đến mục tiêu phục hồi sản xuất nhanh chóng và hiệu quả cho doanh nghiệp, hỗ trợ tìm việc gấp và an toàn cho đông đảo công nhân, lao động cả nước, giải quyết bài toán sinh kế và phát triển kinh tế lâu dài.

Ms. Công nhân