Nên hay không nên lĩnh BHXH một lần thay vì hưởng lương hưu?
21.12.2020 2582 hongthuy95
MỤC LỤC
Thời gian gần đây, nhiều lao động mong muốn được lĩnh bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần thay vì đóng tiếp để đủ điều kiện hưởng lương hưu vì cho rằng như vậy sẽ có lợi hơn. Vậy đâu là câu trả lời cho thắc mắc: “nên hay không nên lĩnh BHXH 1 lần thay vì hưởng lương hưu?”
Tại sao NLĐ muốn nhận BHXH 1 lần?
Có nhiều lý do để công nhân - lao động yêu cầu được chi trả trợ cấp BHXH 1 lần. Trong đó, việc có ngay một khoản tiền không nhỏ để kinh doanh khởi nghiệp, góp vốn làm ăn hay sử dụng chi tiêu sinh hoạt là cái lợi trước mắt mà nhiều người mong chờ nhận được. Hơn nữa, ở thời điểm tìm việc khó khăn, thu nhập không có như hiện nay khiến nhiều người không đủ khả năng đóng tiếp BHXH. Lúc này, ngoài trợ cấp thất nghiệp, BHXH 1 lần cũng là "phao cứu sinh" của đông đảo mọi người. Bên cạnh đó, vì thiếu kiến thức, cạn thông tin nên không ít lao động không có sự so sánh thiệt - hơn giữa nhận BHXH 1 lần với đợi đủ điều kiện hưởng lương hưu ra sao để ra quyết định cho phù hợp.
Thống kê cho thấy, trung bình mỗi năm có khoảng 600.000 - 700.000 lao động đăng ký hưởng BHXH 1 lần. Tuy nhiên, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2020, đã có gần 400.000 người có nhu cầu được nhận trợ cấp, với tổng số tiền chi trả gần 15 tỷ đồng, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nên hay không nên lĩnh BHXH 1 lần thay vì hưởng lương hưu?
Nhận thấy sự gia tăng của tình trạng làm hồ sơ lĩnh BHXH 1 lần của NLĐ thay vì đóng lâu dài để có lương hưu hàng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu, các chuyên gia đầu ngành, đặc biệt là đại diện BHXH đã có những chia sẻ cụ thể về việc: “Lĩnh BHXH một lần có lợi hơn hưởng lương hưu hay không?” Theo đó, nhận BHXH 1 lần khiến công nhân - lao động nhận lấy 5 thiệt thòi rõ rệt so với nỗ lực duy trì đóng đủ để được hưởng lương hưu. Cụ thể:
- Tiền nhận BHXH 1 lần ít hơn nhiều so với tổng số tiền đã đóng
Luật quy định NLĐ trích đóng 8% mức tiền lương tháng đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất và NSDLĐ trích đóng 14%. Như vậy, mỗi tháng, NLĐ được đóng tổng 22% mức tiền lương vào quỹ này, tương đương khoảng 2,64 tháng lương trong 1 năm.
Tuy nhiên, khi nhận BHXH 1 lần, cứ mỗi năm, NLĐ sẽ nhận 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tính đóng BHXH cho những năm đóng trước 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tính đóng BHXH cho những năm đóng từ 2014 trở đi.
Như vậy, có thể thấy, so với số tiền đóng vào thì số tiền nhận BHXH 1 lần sẽ ít hơn rất nhiều.
- Không được cộng nối thời gian tham gia BHXH
Luật quy định NLĐ khi nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc chưa có nhu cầu hưởng BHXH 1 lần thì sẽ được bảo lưu thời gian đóng BHXH trước đó. Nghĩa là, nếu nhận BHXH 1 lần thì khi tham gia đóng BHXH sau này sẽ không được tính cộng nối tiếp thời gian đã đóng nữa mà phải tính mới lại từ đàu. Như vậy, khả năng NLĐ sẽ không đủ điều kiện hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc có đủ thì mức trợ cấp nhận được cũng sẽ không cao.
- Không được cấp thẻ BHYT miễn phí như khi hưởng lương hưu
Người đang hưởng lương hưu, hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng, hưởng trợ cấp BHXH hàng tháng thì được cơ quan BHXH đóng BHYT. Do đó, nếu đăng ký nhận BHXH 1 lần và không đủ điều kiện hưởng lương hưu hay các trợ cấp liên quan khác thì dĩ nhiên cũng sẽ không được cấp thẻ bảo hiểm miễn phí dùng khám chữa bệnh. Nếu muốn phải tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình với mức đóng khá cao.
- Mất một khoản tiền lúc về già
Chính phủ quy định điều chỉnh lương hưu trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, đảm bảo phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ BHXH. Do đó, thông thường, mức lương hưu của NLĐ sẽ được tăng lên mỗi 1/7 hàng năm. Tuy nhiên, nếu đăng ký nhận BHXH 1 lần thì NLĐ ngoài không đủ điều kiện nhận lương hưu, không được cấp thẻ BHYT miễn phí, còn mất đi một khoản tiền không nhỏ sau này.
- Không có trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hàng tháng khi chết
Luật quy định người đang hưởng lương hưu nếu chẳng may chết đi thì người lo mai táng sẽ được nhận 1 lần trợ cấp mai táng với mức hưởng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng đó và được hưởng thêm tiền tuất hàng tháng bằng 50-70% mức lương cơ sở nếu đủ điều kiện. Ngoài ra, NLĐ đã đóng BHXH đủ từ 15 năm trở lên mà chưa hưởng BHXH 1 lần thì thân nhân sẽ được nhận tiền tuất hàng tháng tương ứng.
Biết không có lợi nhưng vẫn muốn nhận BHXH 1 lần
Ngoài lý do nhận thức chưa chính xác về những bất lợi nếu nhận BHXH 1 lần thay vì đóng tiếp để đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhiều người dù biết nhưng vẫn nhất quyết yêu cầu được chi trả trợ cấp bởi:
- Hoàn cảnh hiện tại quá khó khăn, không có chi phí để chi tiêu sinh hoạt, cũng không đủ khả năng đóng tiếp BHXH hàng tháng
- Tâm lý "ôm một cục" cho yên tâm thay vì lo sợ bị mất hay thất thoát do trượt giá, lạm phát, biến động
- Nhận về gửi ngân hàng rút lãi hàng tháng cũng có một khoản tương đương lương hưu nhận được
- Nhận BHXH 1 lần để lấy tiền kinh doanh, góp vốn khởi nghiệp...
Quyết định thế nào là quyền và lựa chọn của mỗi người. Thế nhưng, đừng chỉ nhìn vào cái lợi trước mắt của việc nhận BHXH 1 lần mà không tính toán đến tương lai xa lúc hết tuổi lao động đến khi về già thông qua hưởng lương hưu. Hãy yên tâm rằng, khoản tiền lương trích đóng BHXH mỗi tháng như "của để dành" sẽ được nhận lại khi đủ điều kiện theo quy định. Nó sẽ không mất đi mà còn được cơ quan BHXH quản lý và "giữ hộ" rồi tính trả lại khi đủ điều kiện nhận lương hưu. Bởi, với những gì đã phân tích trên đây, việc nhận BHXH 1 lần sẽ khiến NLĐ bị thiệt thòi rất nhiều.
Ms. Công nhân
Zalo