Quấy rối tình dục tại nơi làm việc và 6 điều nhất định phải biết

Bạn đã bao giờ cảm thấy mình bị quấy rối nhưng sợ không dám lên tiếng? Bạn chứng kiến cô công nhân kia bị Quản đốc sàm sỡ nhưng ngại vạ lây nên không chịu làm chứng?... Chính sự im lặng hay nhút nhát của bạn đang tiếp tay cho những hành vi đồi bại chốn công xưởng. Làm gì để nhận biết quấy rối tình dục và tự bảo vệ bản thân? Đừng bỏ qua bài chia sẻ của Vieclamnhamay.vn!

Quấy rối tình dục (QRTD) tại nơi làm việc không lạ, tuy nhiên, lại không nhiều trường hợp được tố giác để bị xử lý nghiêm, làm gương răn đe những cá nhân manh nha hành vi đồi bại. Nhận thấy tính bất cập và cấp bách của vấn đề, Ms. Công nhân chia sẻ chi tiết các thông tin Luật liên quan đến QRTD nơi làm việc để công nhân, người lao động (NLĐ) có thêm cơ sở để phòng tránh, tự bảo vệ mình…

Thế nào là Quấy rối tình dục tại nơi làm việc?

QRTD tại nơi làm việc được hiểu là tất cả các hành vi, lời nói, sản phẩm có tính chất tình dục của bất kỳ ai đối với người khác ở nơi làm việc khiến họ khó chịu, cũng không được người đó mong muốn hay chấp nhận. Đó có thể là việc ai đó đề nghị, gợi ý, đe dọa hoặc ép buộc bạn dùng quan hệ tình dục (QHTD) để trao đổi lợi ích trong công việc hay có những lời nói, hành vi khiếm nhã khiến môi trường làm việc trở nên khó chịu và bất an, ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất, tinh thần người bị hại cũng như làm giảm hiệu suất công việc.

Các hành vi QRTD tại nơi làm việc không phải chỉ giới hạn ở văn phòng, công ty, công xưởng hay trong địa phận nơi người lao động đang làm việc, mà đó có thể là bất kỳ nơi nào mà NLĐ thỏa thuận hoặc được phân công từ NSDLĐ để làm việc. Bao gồm:

- Nhà xưởng, nơi làm việc của cơ sở

- Địa điểm liên quan đến công việc

- Phương tiện truyền thông có liên quan tới công việc

- Các hoạt động xã hội, hội thảo, tập huấn, chuyến công tác, hội thoại trên điện thoại hay giao tiếp qua phương tiện điện tử, phương tiện đi lại do NSDLĐ bố trí hay cung cấp, chỉ định

- Địa điểm ăn uống, liên hoan, nghỉ ngơi hay bất cứ đâu có liên quan đến hoạt động của cơ sở…

Nhận biết các hành vi Quấy rối tình dục tại nơi làm việc

Những hành vi, bao gồm cả lời nói và hành động, sau đây được cho là QRTD người khác tại nơi làm việc:

- Hành động, cử chỉ, sự động chạm về mặt thể chất đối với cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục

- Lời nói trực tiếp hoặc gián tiếp qua các thiết bị như điện thoại, phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc ngụ ý tình dục

- Qua ngôn ngữ cơ thể, các tài liệu trực quan có nội dung liên quan đến tình dục trực tiếp hoặc qua các phương tiện điện tử

Cụ thể hơn:

Người có hành vi QRTD bị doanh nghiệp xử lý thế nào?

Nội quy lao động của doanh nghiệp có quy định rõ các nội dung về phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc cũng như trình tự, thủ tục giải quyết, xử lý các hành vi cụ thể đó.

Theo đó, nếu xuất hiện hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc đối với người khác, NLĐ sẽ bị xử lý kỷ luật với hình thức xử lý tương ứng được quy định trong Nội quy lao động. Trong đó, hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất là sa thải.

Trường hợp người có hành vi QRTD chính là NSDLĐ, chủ doanh nghiệp thì NLĐ có quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ mà không cần báo trước.

QRTD tại nơi làm việc có bị xử lý hình sự không?

QRTD không chỉ bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động mà còn bị “tẩy chay” trong nhiều lĩnh vực khác hay trong đời sống thường ngày. Tùy vào tính chất, mức độ của hành vi QRTD tại nơi làm việc mà người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định.

Cụ thể:

- Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 - 300.000 đồng đối với các hành vi, cử chỉ, lời nói thô bạo, khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác.

- Phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 - 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm với “Tội làm nhục người khác” nếu chứng minh được hành vi QRTD đã xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác. Tuy nhiên, sẽ rất khó để đòi công bằng.

Khi bị QRTD, NLĐ nên làm gì?

Ban hành Luật là để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NLĐ. Tuy nhiên, khi trở thành nạn nhân của hành vi QRTD hay trực tiếp chứng kiến sự việc, nhiều người chọn im lặng để yên thân. Vì họ xấu hổ, sợ tai tiếng, sợ vạ lây, sợ bị chèn ép hay mất việc làm… Ai cũng cố chịu đựng vì nghĩ rằng im lặng sẽ tránh được phiền phức. Tuy nhiên, chính điều này lại tiếp tay cho những hành vi quấy rối tiếp theo. Vì vậy, nếu là nạn nhân của nạn QRTD tại nơi làm việc hay là người chứng kiến hành vi đó, hãy mạnh dạn:

- Làm đơn tố cáo hành vi QRTD tại nơi làm việc lên cấp trên hay tổ chức đại diện cho NLĐ tại cơ sở, doanh nghiệp; đề nghị được xử lý ngay để đảm bảo quyền lợi và yên tâm làm việc

- Có thể ngay lập tức đơn phương chấm dứt HĐLĐ không cần báo trước nếu cảm thấy biện pháp xử lý của doanh nghiệp chưa thỏa đáng hay không muốn tiếp tục làm việc tại đó nữa.

- Mạnh mẽ phản ứng lại hành vi QRTD tại nơi làm việc bằng hành động, lời nói; tuyệt đối không lưỡng lự hay phản đối nửa vời, mập mờ khiến đối tượng được đà quấy rối thêm.

Để đơn tố cáo được chấp thuận và bản thân nạn nhân hay người tố cáo được bảo vệ, nhất định phải có bằng chứng chứng minh hành vi QRTD của kẻ quấy rối, bằng không sẽ chỉ “bứt dây động rừng”.

Trách nhiệm phòng, chống QRTD của doanh nghiệp, NSDLĐ

- Quy định rõ các hành vi QRTD tại nơi làm việc và hình thức xử lý kỷ luật tương ứng trong nội quy lao động của doanh nghiệp

- Thực hiện và giám sát thực hiện các quy định về phòng, chống QRTD tại nơi làm việc theo Nội quy và pháp luật

- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và quy định về phòng, chống QRTD tại nơi làm việc cho NLĐ

- Kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm đúng người, đúng tội, đúng quy trình khi xuất hiện khiếu nại, tố cáo hành vi QRTD tại nơi làm việc; cam kết bảo mật thông tin của nạn nhân, người tố cáo, người bị tố cáo để bảo vệ bí mật, danh dự, uy tín, nhân phẩm, an toàn của họ.

Bộ Luật Lao động 2019 quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động, bao gồm hành vi QRTD tại nơi làm việc để bảo vệ quyền lợi cho NLĐ. Vậy thì hà cớ gì bạn im lặng khi là nạn nhân hay thờ ơ nếu chứng kiến vụ việc. Hãy nhớ rằng, bất kể độ tuổi, giới tính, chức vụ… ai cũng có thể trở thành nạn nhân của QRTD tại nơi làm việc. Vì thế, đừng ngần ngại lên tiếng vì chính bản thân và những người xung quanh! Bởi, ai cũng xứng đáng có được môi trường làm việc an toàn và vui vẻ.

Ms. Công nhân (tổng hợp)